Analiza nove Nacionalne sigurnosne strategije SAD-a
Dopisnik FTV-a iz Sjedinjenih Američkih Država, Ivica Puljić, detaljno je analizirao novu Nacionalnu sigurnosnu strategiju koju je objavila administracija predsjednika Donalda Trumpa. Ovaj dokument predstavlja ključan korak u oblikovanju američkih vanjskopolitičkih stavova, posebno u kontekstu odnosa sa Evropom i sigurnosnim izazovima na zapadu kontinenta. Puljić naglašava da strategija nije samo trenutni odgovor na aktuelne globalne izazove, već i refleksija dugoročnog pristupa koji se temelji na jačanju nacionalnih identiteta i državnih kapaciteta. U svjetlu sve bržih promjena u globalnom poretku, ova strategija predstavlja osnovu za buduće američke politike i potencijalne intervencije.
U svojoj analizi, Puljić ističe da nova strategija jasno ukazuje na kontinuitet politike koju je Trump započeo 2016. godine, a koja se fokusira na jačanje nacionalnih država i njihovih individualnih odbrambenih kapaciteta. Ovo je posebno značajno u svjetlu trenutnih globalnih zbivanja, kao što je rat u Ukrajini, gdje se očekuje da će Sjedinjene Američke Države preuzeti aktivniju ulogu, ali istovremeno i sa smanjenim obavezama prema svojim tradicionalnim saveznicima u Evropi. Ova nova dinamika može dovesti do preispitivanja postojećih vojnih i ekonomskih saveza, što će sigurno uticati na stabilnost evropskog kontinenta.
Jedan od ključnih elemenata strategije je i kritika evropskih lidera zbog “nerealnih očekivanja” u vezi sa američkom podrškom u kontekstu sukoba u Ukrajini. Puljić naglašava da se ovim dokumentom otvara pitanje održivosti Evropske unije i NATO saveza, koji su tradicionalno bili najvažniji partneri Sjedinjenih Američkih Država. Ova promjena u pristupu može ukazivati na novu eru u međunarodnim odnosima, gdje se očekuje da Evropa preuzme veći deo odgovornosti za sopstvenu sigurnost. Na primjer, evropske zemlje će morati razviti sopstvene vojne kapacitete i strategije, što može dovesti do promjena u odnosima unutar EU i prema SAD-u.
Pored toga, strategija ukazuje na rast ekstremno desnih političkih pokreta širom Evrope, koji su se počeli protiviti ne samo ilegalnoj migraciji, već i klimatskim politikama. Ovi pokreti su u velikoj mjeri doprinijeli promjeni političke dinamike na kontinentu. Puljić navodi da strategija ukazuje na to kako migracione politike, demografski pad i sve veći pritisak na slobodu govora mogu oslabliti Evropu kao celinu, što dodatno naglašava hitnost suočavanja sa ovim pitanjima. Primjeri uključuju porast popularnosti stranaka poput Alternative za Njemačku (AfD) ili Nacionalnog fronta u Francuskoj, koje koriste strah od migracija i ekonomske krize kako bi pridobili glasove.
U okviru ove analize, Puljić se takođe osvrće na uticaj koji ova strategija može imati na zemlje poput Bosne i Hercegovine. Koncept jačanja nacionalnih identiteta, koji se promoviše na globalnom nivou, može imati suprotan efekat u BiH, potencijalno jačajući etničko zatvaranje i produbljujući političke sukobe. U ovakvom kontekstu, može doći do ozbiljnih kriza, posebno s obzirom na postojeće unutrašnje podele i slabost institucija. Na primjer, ukoliko se fokus na nacionalni suverenitet nastavi, to bi moglo dovesti do dodatnih tenzija među etničkim grupama u zemlji, što bi otežalo proces pomirenja i stabilizacije.
U drugom delu analize, Puljić se fokusira na američki interes za projekat Južne plinske interkonekcije, koji predstavlja veliki energetski posao sa investicijskom vrednošću procenjenom na oko 500 miliona dolara. Ovaj projekat uključuje saradnju između američke administracije, privatnih investitora i velikih kompanija, a očekuje se i aktivno učešće partnera iz Bosne i Hercegovine i Hrvatske. Puljić smatra da bi ovakva inicijativa mogla značajno promeniti energentsku sliku regiona i smanjiti zavisnost od ruskog gasa. Ovaj projekat nije samo ekonomski važan, već i geopolitički, jer će omogućiti zemljama Balkana da diversifikuju svoje izvore energije i oslobode se ruskog uticaja.
Na kraju, Puljić upozorava na potencijalne političke posledice ovog projekta, koji ne samo da bi mogao smanjiti energetsku zavisnost, već i oslabiti uticaj Rusije na zapadnom Balkanu. U svetlu ovih informacija, jasno je da nova Nacionalna sigurnosna strategija SAD-a ne samo da oblikuje američku vanjsku politiku, već i stvara nove izazove i prilike za zemlje u regionu, uključujući Bosnu i Hercegovinu. Puljićova analiza pruža dragocen uvid u kompleksnost ove teme i njene dalekosežne posljedice. U globalizovanom svetu, svi ovi faktori su međusobno povezani, a razumijevanje njihovih interakcija postaje ključno za oblikovanje budućnosti međunarodnih odnosa.
