U Francuskoj je došlo do masovnih nemira koji se šire na više desetina lokacija, a organizator protesta je pokret “Bloquons Tout” (Blokirajmo sve), nastao tokom ljeta kao odgovor na planirane budžetske rezove vlade premijera Françoisa Bayroua za 2026. godinu. Ovaj pokret, koji predvode krajnje ljevičarski aktivisti, ali bez jasno definisanog vođstva, danas je mobilizovao hiljade ljudi širom zemlje, što je dovelo do sukoba sa policijom, hapšenja i ozbiljnih poremećaja javnog reda.
Razrada
Protesti su zahvatili oko 80 lokacija u zemlji, uključujući Pariz, Rennes, Lyon, Brest, Nantes i druge gradove. Policija je izvijestila da je skoro 200 ljudi uhapšeno, dok je samo u pariskom regionu privedeno 132 učesnika. Demonstracije su se odvijale u različitim oblicima: blokade puteva, paljenje smeća, bacanje kamenja i smeća na policiju, kao i pokušaji blokiranja škola, aerodroma i supermarketa.
U Parizu su posebno zabilježene tenzije:
-
ispred gimnazije Hélène-Buchet i škole Claude Monet učenici su postavljali blokade od kanti za smeće i skandirali slogane protiv represije,
-
na transparentima su se mogle vidjeti poruke poput “Stop represiji, živio srednjoškolski pokret”,
-
u nekim dijelovima grada policija je upotrijebila suzavac, čak i u blizini vrtića,
-
demonstranti su pokušali blokirati stanicu Montreuil i više supermarketa, ali ih je policija spriječila.
Situacija je bila napeta i u drugim gradovima:
-
Rennes – blokirana obilaznica, bačene dimne bombe.
-
Nantes – sukobi s policijom, četiri uhapšene osobe.
-
Lyon – pokušaj blokade keja Victor Augagneur i sukobi s vozačima.
-
Brest – demonstranti maskirani u klovnove blokirali kružni tok; policija reagovala hapšenjem osam osoba.
-
Luka Brest – oko 150 demonstranata pripremalo teren za dalja okupljanja kod najvećeg skladišta nafte u regionu.
Jedan od najtežih incidenata dogodio se kada su demonstranti kamenicama napali autobus, a vozač je u posljednjem trenutku uspio da pobjegne. Prema navodima, jedan autobus je i zapaljen.
Francuska policija i žandarmerija su tokom cijelog dana sprovodile akcije deblokade puteva, tramvajskih i autobusnih depoa te kružnih tokova. Prema riječima portparola Nacionalne žandarmerije, Hervéa Coiffarda, tenzije su naročito izražene na zapadu zemlje, posebno u regionu Bretanje, gdje je zabilježen i veći broj nasilnih akcija.
Zvaničnici su osudili nasilje. Odlazeći ministar unutrašnjih poslova Bruno Retailleau istakao je da su ovi protesti neprihvatljivi i da blokade ugrožavaju slobodu kretanja građana. On je naglasio da iza protesta stoje male mobilne grupe ekstremne ljevice i ultraljevice, često maskirane i obučene u crno, koje koriste anarhističke metode djelovanja.
U međuvremenu, više od 3.000 demonstranata je bilo na ulicama širom zemlje, dok je najmanje 10 glavnih saobraćajnica ostalo blokirano. U Lyonu je, prema izvještajima, oko 100 ljudi blokiralo kružni tok Fejsin, dok su se u drugim gradovima bilježili pokušaji blokada i verbalni sukobi s vozačima.
Pokret “Blokirajmo sve” privukao je pažnju sigurnosnih službi jer je decentralizovan, horizontalan i bez lidera. To znači da svaka grupa odlučuje samostalno o akcijama, što stvara dodatnu neizvjesnost i otežava kontrolu. Izvori su naveli da pokret nosi i anarhističke komponente, a bijes i nezadovoljstvo građana očigledno su široko rasprostranjeni.
Zaključak
Aktuelni nemiri u Francuskoj ukazuju na duboko nezadovoljstvo dijela građana vladinim ekonomskim mjerama, ali i na širu socijalnu i političku napetost koja nadilazi same budžetske rezove. Iako se pokret “Bloquons Tout” predstavlja kao građanska inicijativa protiv štednje, vlasti tvrde da ga je preuzela ekstremna ljevica, što objašnjava nasilne metode i haos na ulicama.
Ono što dodatno zabrinjava jeste činjenica da protesti nemaju centralizovano vođstvo, već funkcionišu kroz mrežu lokalnih inicijativa, što otežava pregovore i kontrolu. Ako institucije države ne pronađu način da kanališu nezadovoljstvo kroz dijalog i reforme, postoji rizik da se protesti pretvore u dugoročnu destabilizaciju, sa ozbiljnim ekonomskim i političkim posljedicama.
Francuska, kao najveća država Zapadne Evrope, sada se suočava s izazovom koji testira ne samo kapacitete policije i vlasti da održe red, već i sposobnost vlade da odgovori na društvene zahtjeve u vremenu kada se već suočava sa političkom nestabilnošću – uključujući i činjenicu da je imenovan četvrti premijer u samo godinu dana.
