Pitanje: Selam alejkum, želim znati postoji li više mišljenja o puštanju brade u islamu. Ako osoba prati mišljenje šejha Albanija, da li je ta osoba u grijehu? Postoje li fetve koje kažu da je skraćivanje brade ispod određene dužine mekruh, a ne haram? Allah vas nagradio na odgovoru.
Odgovor: Alejkumusselam.
Stavovi islamskih učenjaka o bradi su mnogobrojni i raznoliki. Općenito, među učenjacima četiri glavna mezheba, kao i među ostalim učenjacima, postoji saglasnost da je puštanje brade obaveza (vadžib). Međutim, određeni učenjaci iz šafijskog mezheba smatraju da je brijanje brade mekruh, ali je važno razumjeti što oni podrazumijevaju pod terminom “mekruh”—da li misle na haram ili pokuđenost. Najistaknutiji učenjaci šafijskog mezheba drže se stava da je zabranjeno brijanje brade i da suprotno mišljenje nije relevantno.
Kada je riječ o kraćenju brade, učenjaci se također razlikuju u mišljenju:
- Prvi stav: Prema hanefijskom mezhebu, skraćivanje brade na ono što pređe šaku (kada se brada uhvati ispod podbratka) smatra se sunnetom. Ovaj stav prenosi Šejbani od Ebu Hanife, dok hanefijski učenjak Haskefi navodi da je vadžib osjeći ono što pređe šaku. Ibn Abidin, također hanefijski učenjak, u svojoj “Hašiji” ističe da nije niko dozvolio uzimanje od brade ispod šake, osim ako to ne deformiše izgled osobe.
- Drugi stav: Malikijski mezheb dopušta skraćivanje brade ispod šake, pod uvjetom da brada ostane bujna i da nije previše potkraćena sa svih strana.
- Treći stav: Šafijski mezheb dozvoljava uzimanje od brade što pređe šaku prilikom obavljanja hadždža i umre, u skladu s postupkom Ibn Omera, radijallahu anhuma.
- Četvrti stav: Imami Ahmed dozvoljava uzimanje od brade onoga što pređe šaku, a također dopušta uzimanje od krajeva brade.
- Peti stav: Prema stavovima učenjaka poput Nevevija, Ševkanija i Bin Baza, nije dozvoljeno skraćivati bradu ni u dužini ni u širini. Oni se oslanjaju na opću naredbu iz hadisa: “Puštajte brade.” Ova naredba tumači se kao obaveza puštanja brade u njenom prirodnom stanju.
- Šesti stav: Prema Ibn Džeriru Taberiju i Hasanu El-Basriju, brada se smije skratiti samo ako njen izgled postane izobličen ili deformisan u dužinu ili širinu.
- Sedmi stav: Kadi Ijad smatra da je lijepo skratiti bradu kada postane prevelika, dok je pokuđeno postati poznat po ekstremnoj dužini ili kraćenju brade.
Hadis koji prenosi Amr ibn As, radijallahu anhu, a bilježi ga Tirmizi, u kojem se navodi da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, uzimao od svoje brade, ocijenjen je veoma slabim, pa se ne može koristiti kao dokaz. Nije preneseno ni vjerodostojno ni slabo da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, zabranio skraćivanje brade, niti su takve zabrane zabilježene od ashaba ili tabi’ina.
U vezi s mišljenjem šejha Albanija, rahimehullah, koji je smatrao da je puštanje brade ispod šake novotarija, ovaj stav je sličan onome što zastupaju hanefije. Međutim, nema jasnog šerijatskog dokaza koji bi nedvosmisleno podržao ili odbacio ovaj stav.
Dakle, većina učenjaka slaže se da je dozvoljeno uzimanje i kraćenje brade, pod uvjetom da brada ostane bujna. Najbolje je skraćivati bradu samo ako pređe dužinu šake, kako su to činili neki ashabi i mnogi učenjaci. Krajnosti poput potpune zabrane uzimanja ili prekomjernog skraćivanja brade nisu bili stavovi niti praksa prvih generacija muslimana.
