Nakon 3 minute tuče sa četnicima hodža poručio srpskoj policiji:” Možete da mi skinete glavu sa ramena ali ne možete pobiti sav ovaj narod”Autonomija Sandžaka“, “Stop zločinima nad Bošnjacima“, “Stop šovinizmu“, pisalo je na transparentima ispisanim na bosanskom i engleskom jeziku. VIDEO ISPOD

Malo parče zemlje, a obiluje historijom. Sandžak je predstavljao posebnu teritorijalnu i administrativnu oblast. Na turskom jeziku, ime “Sandžak” znači “bajrak” ili “zastava”. Prilikom podjele Carstva na upravna područja, ime Sandžak je zadržalo i označavalo je upravnu oblast drugog stepena. Upravna oblast prvog stepena bila je Ejalet ili Pašaluk. Novopazarski Sandžak je bio jedan od šest sandžaka koji su činili Bosanski pašaluk. Od samog početka Osmanske uprave, predstavljao je posebnu cjelinu unutar Bosanskog pašaluka.

Granice između Bosne i Sandžaka postoje od Karlovačkog mira 1699. To se mijenja 1878. na Berlinskom kongresu, kada Sandžak ostaje pod vlašću Osmanskog carstva, a Bosna dolazi pod kontrolu Austrije. Velike evropske sile, uz saglasnost Rusije i Turske, odlučuju na Berlinskom kongresu da Austro-Ugarska dobije mandat za okupaciju i upravljanje Bosnom i Hercegovinom, ostavljajući upravu nad Novopazarskim sandžakom Turskoj. Bosanci su odbili ovu odluku i pripremali su se za oružani otpor.

Austrijski car i kralj Franjo Josif poslao je ogromnu vojsku od 300.000 vojnika kako bi slomio otpor bosanskih Muslimana. Tek nakon tri mjeseca teških borbi, Austro-Ugarska vojska je ušla u Sarajevo. Iako su Bosanci dočekali Austro-Ugarsku kao nevjerničku, katoličku silu koja ih želi pokrstiti, ona je stvorila znatno bolje uslove za opstanak Bosanaca u poređenju sa uslovima u Srbiji, Crnoj Gori i Bugarskoj. Da bi ublažili nepovjerenje Bosanaca, nova vlast je već 1882. godine organizovala Islamsku vjersku zajednicu (IVZ). Nova vlast je nastojala smanjiti uticaj Turske u Bosni i Hercegovini, pa je odbila prihvatiti imenovanje reis-ul-uleme od strane vrhovnog islamskog starešine šeika-ul-islama čije je sjedište bilo u Istanbulu.

To je izazvalo zahtjev za vjerskom autonomijom, koji će kasnije pokrenuti Bosance na autonomni pokret. Prema Berlinskom ugovoru iz 1878. godine, Novopazarski sandžak, kao dio starog Bosanskog vilajeta, obuhvatao je sljedeće kotare: Novi Pazar, Sjenicu, Novu Varoš, Prijepolje, Pljevlja, Trgoviste sa Pesterom, Berane, Mojkovac, Bijelo Polje i Kolašin (Vranes).

Berlinski kongres je odobrio Crnoj Gori okupaciju Plava i Gusinja. Bosanci i Albanci Plava i Gusinja nisu prihvatili tu odluku. Knjaz Nikola I je poslao veliku vojsku na Plav i Gusinje 3. i 4. decembra 1879. godine. Lokalno bosnjačko i albansko stanovništvo zaustavilo je vojsku na Nokšiću i pobijedilo je. Plav i Gusinje su povremeno bili dio Novopazarskog sandžaka, a duže su pripadali Skadarskom sandžaku. Danas ova dva grada ponovo su dio Sandžaka.

Danas se Sandžak naziva područjem koje obuhvata dijelove današnjih republika Srbije i Crne Gore. Na sjeverozapadu Sandžak se graniči sa Srbijom i Bosnom i Hercegovinom, na jugozapadu sa Crnom Gorom, na jugu sa Albanijom i na jugoistoku sa Kosovom. Do balkanskih ratova 1912-1913, Sandžak je bio jedinstvena administrativna cjelina sa upravom i kulturnim sjedištem u Novom Pazaru. Nakon toga, Sandžak je postao predmet borbe između Srbije, Crne Gore, Albanije i Austro-Ugarske.

Sandžak je ostao pod različitim uticajima i dominacijom različitih sila tokom svoje bogate historije, što je oblikovalo identitet i sudbinu njegovog stanovništva.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here