U sve složenijem političkom kontekstu Bosne i Hercegovine, ambasador pri Ujedinjenim nacijama, Zlatko Lagumdžija, dao je snažnu i sadržajnu izjavu u intervjuu za Federalnu televiziju, osvrćući se na niz aktuelnih pitanja koja se odnose na unutrašnju i vanjsku politiku zemlje. Njegovi komentari nude ne samo kritiku trenutne situacije već i dubinsku analizu procesa koji prijete stabilnosti BiH, uz poseban fokus na djelovanje Milorada Dodika, odnos Evrope prema Balkanu, unutrašnje slabosti bošnjačkih političkih aktera, te vlastite političke ambicije i viziju budućnosti.
U prvom dijelu izlaganja, Lagumdžija iznosi ocjenu da je Milorad Dodik “protraćio deset godina” pripremajući projekt koji je osuđen na propast. Smatra da je lider Republike Srpske napravio dvije ključne greške:
-
Promašio je politički trenutak, jer je računao na podršku populista poput Orbana i uvjeravao sebe da će Evropska unija nestati u naredne dvije do tri godine.
-
Osnovao je plan na pogrešnoj pretpostavci, vjerujući da je moguće izolovati dio Bosne i Hercegovine kao zasebnu “Bjelosrpsku Republiku” uz podršku Rusije.
Prema Lagumdžiji, takva ideja je besmislena jer bi u tom slučaju Evropa “postala smiješna”, dopuštajući ruskom uticaju da destabilizuje prostor njenog “trbuha”, tj. zapadnog Balkana.
U razradi odnosa velikih sila prema BiH, ambasador nudi klasifikaciju evropskih i međunarodnih stavova:
-
“Orbanizirana Evropa”: manja grupa zemalja koje otvoreno ili prikriveno podržavaju destruktivne politike, no njihov uticaj je ograničen.
-
Njemačko-francuska osovina: ove dvije zemlje su, prema njegovim riječima, “počele igrati bijelim figurama”, jasno se pozicionirajući protiv ruskih interesa u regiji.
-
Ujedinjeno Kraljevstvo: zamijenilo je Sjedinjene Američke Države u aktivnijoj podršci BiH, dok se SAD trenutno drže pasivnije pozicije, pružajući verbalnu podršku ali bez konkretnih koraka.
Lagumdžija smatra da je Dodikov politički projekat unaprijed osuđen na propast, kao i ideja o formiranju trećeg entiteta ili “bošnjakistana”, jer nijedna od tih inicijativa ne odgovara evropskim standardima ni dugoročnim interesima međunarodne zajednice.
Kada govori o unutrašnjoj situaciji, Lagumdžija ne štedi ni bošnjačke političke stranke, koje opisuje kao fragmentirane i samousmjerene. Po njegovom mišljenju, većina aktera na političkoj sceni ne djeluje u interesu zajednice, već u svrhu lične promocije i društvene vidljivosti, što dodatno pogoršava institucionalnu slabost. Ovakva situacija, prema njemu, otvara prostor političarima poput Dragana Čovića da iskorištavaju institucionalne slabosti i licemjerno kritikuju strane diplomate poput visokog predstavnika Christiana Schmidta.
U pogledu budućih rješenja za BiH, Lagumdžija kategorički odbacuje mogućnost novog Daytona. Smatra da bilo kakav pokušaj reorganizacije države tim putem vodi isključivo ka neuspjehu. Put BiH može biti samo jedan – integracija u Evropsku uniju. Po njemu, ustavne promjene moraju biti vođene evropskim vrijednostima, a trenutni napredak države nije rezultat institucionalne snage, već privatne inicijative, obrazovanja, nauke i kulture, koje djeluju uprkos nedjelotvornoj državnoj administraciji.
U zaključku, osvrnuo se i na spekulacije o svojoj budućnosti u SDP-u, odbacujući mogućnost političkog povratka u klasičnom smislu. Naglašava da nema namjeru da ulazi u „blato“ političkih kalkulacija, ali ističe da će, dokle god ima snage, nastaviti doprinositi društvu. Izričito podržava ideju formiranja moderne, multietničke i integrativne socijaldemokratske partije, koja bi imala snagu objediniti građane BiH, bez obzira na etničku pripadnost.
Ovaj intervju pokazuje da Lagumdžija zadržava oštar politički instinkt, ali i jasno artikulisanu viziju budućnosti BiH. Njegova poruka je višeslojna: nema kompromisa sa destruktivnim silama, Evropa mora preuzeti odgovornost, a domaći političari moraju birati između ličnog probitka i stvarnog djelovanja za opšte dobro.
U konačnici, Zlatko Lagumdžija iz intervjua izlazi kao glas razuma koji poziva na promišljenost, strateško djelovanje i snažno oslanjanje na evropske integracije kao jedini realni put napretka za Bosnu i Hercegovinu. Njegove poruke, iako kritične, protkane su osjećajem odgovornosti i vizijom državnosti koja nadilazi etničke podjele i dnevnopolitičke igre. U vremenu kada se politička scena urušava pod teretom ličnih interesa, njegove riječi ostaju podsjetnik da se prava snaga društva gradi kroz zajednički interes, solidarnost i odlučnost da se sačuva Bosna i Hercegovina kao suverena i evropska država.
